2022

Przestrzenie esencjonalne

XIV  EDYCJA INTERDYSCYPLINARNYCH WARSZTATÓW BRANŻOWYCH NOWA PRZESTRZEŃ 2022_PRZESTRZENIE ESENCJONALNE

Projektowaniu Placu Nowego towarzyszyło nam myślenie o ograniczoności zasobów i konsekwencjach załamań ekonomicznych i politycznych. „Esencjonalność” miejsca — to, co stanowi o jego niepowtarzalności, wyjątkowości — jest podstawą do projektów Placu Nowego wychodzącego poza paradygmat wzrostu.




Interdyscyplinarne warsztaty NOWA PRZESTRZEŃ i realizowane w ich ramach, można powiedzieć — multimedialne projekty miejsc i przestrzeni publicznych w mieście Krakowie są przykładem artystycznego przepracowania kulturowych modeli związanych z przestrzenią. Chodziło o zredefiniowanie roli materialności w naszym codziennym życiu, nie tylko w doświadczeniu społecznym, ale też w jednostkowych i bardzo prywatnych zmaganiach z otaczającym nas światem w szczególnym można powiedzieć, zwrotnym momencie dla niego i nas jego mieszkańców. Równolegle realizowanym równie ważnym aspektem było też podjęcie się przez zespoły projektowe wspólnego wypracowania lub zweryfikowania definicji empatii, za którą powszechnie uważa się „zdolność do przewidywania konsekwencji podejmowanych działań z punktu widzenia społecznie pożądanych wartości”.

Wszystkie zespoły u podstaw projektowych założyły „uczynienie z przestrzeni Placu Nowego partnera aktywnego bytowania”, finalnie ukazując to miejsce w jego nowych rozwiązaniach architektonicznych, jako aktywną stronę spotkania z użytkownikiem. Ze strony prowadzących warsztaty postawiona została teza, że najwyższy czas, by przyjąć, iż może „przestrzeń nie potrzebuje nas i naszego porządku” w tak intensywnym wymiarze zawłaszczenia, jak to było do tej pory, a wszystko po to, by zmienić od znacznego czasu nadany przez nas naszej planecie kurs do nikąd… Równie ważny aspekt dydaktyki w warsztatowych spotkaniach, to taki, by przyszli twórcy poszerzali swoje zakresy krytycznej wrażliwości za pomocą własnej wyobraźni przestrzennej [...].

Trzeba podkreślić, że wszystkie projekty w swoich rozwiązaniach formalnych obrały perspektywę bio/geo/ekocentryczną. Część z nich ma znamiona bardzo konkretnie zmaterializowanych przestrzeni, wręcz realnych, inne mogą naszym odbiorcom wydawać się zbyt wyobrażonymi, ale tylko tym których perspektywa oglądu jest zbyt wąsko ukształtowana. Ważnym jest, iż projekty w swych koncepcjach ideowych mają zaimplementowany wyraźny potencjał kulturotwórczy poprzez formy wypełnione ważnymi i niestandardowymi treściami. Zrealizowane pomysły z pewnością byłby sprawcze w zakresie nobilitacji użytkowników i miejsca, aktywowania do refleksyjności w codziennym życiu, zarówno jednostkowym i społecznym [...]. Oczywistym jest dla młodych projektantów fakt, że aktywność odbiorcy, głównie ta refleksyjna jest zapośredniczona również w rozwiązaniach strukturalnych, które zajmują konkretną lokalizację w przestrzeni. Na domiar, gdy działają zgodnie ze standardami, są dla nas niewidoczne, lecz wystarczy, że utracą swą oczywistość, byśmy zaczęli je dostrzegać. I właśnie ten proces uważności jest istotnym dla autorów projektów przestrzeni esencjonalnych. Jego idea sprowadza się do kultury zachowań, uaktywnianej refleksyjnym podejściem i świadomością użytkownika — mowa o kulturze bycia w tych naszych codziennych praktykach!

Wydział Architektury Wnętrz ASP w Krakowie
Instytut Socjologii UJ 
Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki WIMiR AGH

︎ Projekty

Grupa 1

Grupa 2

Grupa 3

Grupa 4

 

Grupa 5

 

Grupa 6

 

Grupa 7

︎ Wydawnictwo

Publikacja w A&B: materiał jest dostępny na stronie: Architektury & Biznes︎︎︎
FB z oznaczeniem wydziału i uczelni ︎︎︎

︎ Publikacja